Su šventėm! - tak będą się witać na Litwie jeszcze przez najbliższe parę tygodni (dosłownie: “Ze Świętami!”).
W piątek zakończyła się jesienna sesja litewskiego sejmu. Parlamentarzyści poproszeni o podsumowanie swojej pracy w 2022 roku oceniają ją na 5-8 (w skali 1-10). W tym roku litewski sejm przyjął mniej ustaw, niż w latach wcześniejszych, ale uchwalił kontrowersyjną reformę ochrony zdrowia. Oczywiście wiele tematów było zdominowanych przez wojnę w Ukrainie. Dużym wyzwaniem wciąż pozostaje bardzo wysoka inflacja (jedna z najwyższych w Unii Europejskiej).
Wśród nowelizacji przyjętych podczas ostatniej sesji znajdziemy np. ograniczenie posiadania zwierząt przez osoby karane za okrutne traktowanie zwierząt czy szerszy dostęp do informacji o posiadanych nieruchomościach dla dziennikarzy. Rzutem na taśmę został wprowadzony zakaz posiadania broni przez mieszkających na Litwie obywateli Rosji i Białorusi. Sejm zatwierdził też 37 milionów euro w ramach rekompensat za przejęte przez nazistów i sowietów mienie Żydów.
W roku 2022 nie obeszło się bez “dram” w koalicji rządzącej, choć pytani przez media parlamentarzyści i parlamentarzystki twierdzą, że kryzysy zostały zażegnane. Wydaje mi się jednak, że to tylko magia Świąt - zbyt wiele tematów, co do których nie ma pełnej zgody, nie zostało zamkniętych wraz z końcem roku, więc na pewno powrócą w 2023.
Jednym z trudniejszych tematów w litewskiej dyplomacji do rozwiązania w przyszłym roku na pewno będzie rozmieszczenie na terytorium Litwy stałej niemieckiej brygady NATO. Dyskusję wokół tego tematu oraz stan sprawy niemiecki ambasador na Litwie nazwał niedawno toksyczną.
Tuż przed Świętami litewskie wojsko zakończyło patrolowanie na litewsko-białoruskiej granicy. Litewscy żołnierze wspierali straż graniczną od lata 2021 roku, kiedy liczba przekreczających granicę nielegalnie drastycznie wzrosła. Służby podają, że od 3 sierpnia 2021, kiedy otrzymały pozwolenie na push-backi, z terytorium Litwy z powrotem na Białoruś zostało zawróconych/wyrzuconych grubo ponad 19 tys. migrantów. Zanim zaczęto stosować push-backi, Litwa przyjęła ok. 4200 osób - ok. 500 z nich otrzymało azyl.
1 marca przyszłego roku zostanie zamknięty też niesławny ośrodek-więzienie dla migrantów w Kybartai. Obecnie przebywa w nim tylko ok. 50 osób (początkowo nawet 700). O sytuacji migrantów w tym ośrodku pisała m.in. polska reporterka Ewa Wołkanowska-Kołodziej, była też gościem Atlasu Świata w jednym z pierwszych odcinków.
A teraz kilka przyjemniejszych spraw. Wileńska choinka w kształcie urodzinowego tortu zaprasza na urodzinowy rok Wilna - w 2023 miasto będzie obchodzić swoje 700-lecie.
Choinka tradycyjnie znajduje się na Placu Katedralnym i mierzy 25 metrów wysokości. 6 tygodni świątecznej zabawy przy choince kosztuje miasto prawie 400 tys. euro (najwięcej wśród wszystkich litewskich miast). Tymczasem portowa Kłajpeda w tym roku postawiła na choinkę prawdziwą i… bardzo ekonomiczną. Koszt przywiezienia i udekorowania choinki pokryły firmy prywatne, a jej oświetlenie światełkami LED ma kosztować miasto tylko 403 euro. To już siódmy rok z rzędu, gdy Kłajpeda poprosiła o podarowanie choinki miastu. Wybrana w drodze głosowania przez mieszkańców choinka pochodzi z miejskiego ogrodu botanicznego i w przyszłym roku i tak byłaby wycięta z uwagi na jego rozbudowę.
Wróćmy jeszcze na chwilę do urodzin Wilna - na przyszły rok zostały zaplanowane różne jubileuszowe wydarzenia, więc jeśli ktoś z Was planował wycieczkę na Litwę, warto wstrzelić się w któreś z propozycji kulturalnych. Szczególnie, że w połowie grudnia uruchomione zostało połączenie kolejowe Kraków-Wilno przez Warszawę i Kowno.
Skoro o urodzinach mowa. Wraz z końcem grudnia mija rok nadawania podcastu Atlas Świata! Pierwszy odcinek wszedł na Spotify dokładnie 1 stycznia. Od tego czasu mogliście wysłuchać 724 minuty rozmów w 24 odcinkach. Dwudziestym piątym jest urodzinowy trailer, w którym krótko opowiadam o idei, jaka mi towarzyszy przy tworzeniu Atlasu oraz usłyszycie głosy z niektórych zrealizowanych w 2022 roku rozmów.
Dziękuję, że jesteście, słuchacie i dzielicie się Atlasem z innymi! Możecie też zrobić mi prezent i postawić kawę (lub wino) w serwisie BuyCoffee.pl »
Tyle na dziś. Wesołych Świąt, przyjemnego Sylwestra i do przeczytania niebawem!
A.